W samochodach stosowanych jest wiele różnych elementów eksploatacyjnych. Jednym z droższych rozwiązań jest sprzęgło. Czasami jego wymiana może być potrzebna już po przejechaniu kilkudziesięciu tysięcy kilometrów. Warto dowiedzieć się czegoś więcej na temat rozpoznania zużytego sprzęgła i jego samodzielnej wymiany.
Działanie sprzęgła samochodowego i czynniki powodujące jego zużycie
Sprzęgło jest elementem odpowiedzialnym za przenoszenie momentu obrotowego jednostki napędowej na skrzynię biegów. Tarcza jest dociskana do koła zamachowego, a dzięki szorstkiej powierzchni elementy są chronione przed uślizgiem. W tradycyjnych układach napędowych sprzęgło jest niezbędne do rozłączania skrzyni i silnika, aby płynnie ruszać z miejsca, zmieniać biegi czy też wrzucać bieg jałowy. Warstwa tarczy sprzęgłowej ulega naturalnemu zużyciu, ponieważ przy każdym ruszaniu lub zmianie biegów koło zamachowo przez krótki czas ślizga się po tarczy powodując zniszczenie jej powierzchni. Jeśli jednak auto jest użytkowane prawidłowo to takie zużycie jest niewielkie. W takim przypadku dobre sprzęgło wytrzyma 100-200 tysięcy kilometrów bez objawów awarii. Istotną sprawą dla żywotności sprzęgła jest styl jazdy. Czynniki, które mogą doprowadzić do jego przedwczesnego zużycia lub uszkodzenia są następujące:
- częste jeżdżenie na półsprzęgle,
- postój na światłach z wciśniętym pedałem sprzęgła,
- wciskanie pedału sprzęgła nie do końca,
- jazda z pełnym obciążeniem lub z ciężkimi przyczepami,
- dynamiczne ruszanie oraz gwałtowne puszczanie pedału sprzęgła,
- jazda na zbyt wysokim biegu,
- opieranie stopy o pedał sprzęgła podczas jazdy.
Jeśli chodzi o objawy, które mogą świadczyć o zużytym sprzęgle to prezentują się one następująco:
- uślizg sprzęgła – auto zwiększa obroty, ale nie przyspiesza,
- szarpanie w czasie ruszania z miejsca,
- twardnienie pedału sprzęgła,
- późna reakcja na puszczony pedał sprzęgła (sprzęgło „wysoko” łapie),
- zapach spalenizny,
- problemy z uruchomieniem biegu.
Co jeszcze warto wiedzieć na temat sprzęgła i jego sprawdzania?
Aby sprawdzić sprzęgło warto rozpędzić auto do 40 km/h, a następnie wrzucić czwarty bieg. Po silnym wciśnięciu pedału gazu prędkość obrotowa powinna wzrastać z prędkością pojazdu. Jeśli zwiększą się obroty bez reakcji samochodu to najprawdopodobniej mamy do czynienia ze zużytym sprzęgłem.
Wiele osób uważa, że wystarczy wymiana samej tarczy sprzęgła. Układ ten składa się jednak z łożyska, docisku i innych elementów. Warto od razu wymienić cały komplet, aby tylko raz płacić za usługę mechanika i uniknąć kolejnych napraw związanych z innymi uszkodzonymi albo zużytymi elementami.
Koszt wymiany sprzęgła
Koszt wymiany jest uzależniony od ceny konkretnych elementów (w zależności od pojazdu, elementy kosztują od 400 do nawet kilku tysięcy złotych). Istotny jest też koszt usługi, która zajmuje kilka godzin i kosztuje około 500 zł. W niektórych przypadkach konieczne jest nawet wyjęcie silnika, zdemontowanie wydechu, itp. Takie działania znacznie zwiększają koszt wymiany. Wiele osób decyduje się na samodzielne wykonanie takiej czynności ze względu na chęć obniżenia kosztów. Jeśli jednak ktoś nie ma odpowiedniej wiedzy, umiejętności lub sprzętu to w takim przypadku lepiej zostawić takie zadanie doświadczonym mechanikom.
Proces wymiany sprzęgła krok po kroku
- uniesienie przodu auta i postawienie go na kobyłkach,
- odkręcenie kół przednich,
- odłączenie półosi napędowych od skrzyni biegów (warto podwiesić je sznurkiem lub opaskami zaciskowymi),
- rozpięcie linek wybieraka, przewodów hydraulicznych i kabli, które prowadzą do skrzyni biegów,
- ustawienie podnośnika hydraulicznego pod silnikiem oraz jego podwieszenie i unieruchomienie,
- zabezpieczenie skrzyni biegów przed spadnięciem, podobnie jak w punkcie powyżej,
- odkręcenie poduszki skrzyni biegów i mocowania sprzęgła, po którym następuje opuszczenie skrzyni na podłogę (warto skorzystać z pomocy drugiej osoby, ponieważ taka skrzynia może być ciężka),
- odkręcenie i zdjęcie starego sprzęgła z dociskiem,
- przykręcenie wstępne nowego sprzęgła zgodnie z kolejnością podkładek,
- wyśrodkowanie tarczy sprzęgła przy pomocy przyrządu centrującego dołączonego do zestawu,
- dokręcenie śrub przy pomocy klucza dynamometrycznego, zgodnie z zaleceniami producenta auta,
- montaż skrzyni biegów, półosi oraz przewodów.
Warto skorzystać z pomocy drugiej osoby w przypadku czynności wymagających koordynacji. Osoby niedoświadczone powinny przeznaczyć na taki proces cały dzień.